INTRODUCTIE MYCOLOGIE

Mycologie is de wetenschappelijke discipline die zich richt op de studie van paddenstoelen en schimmels. 

Wat zijn paddenstoelen en schimmels? Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen van schimmels, vergelijkbaar met de vruchten van planten. Schimmels zelf zijn eencellige of meercellige organismen die behoren tot het rijk van de Fungi. In tegenstelling tot planten maken schimmels hun eigen voedsel niet door middel van fotosynthese, maar halen ze hun voeding uit organisch materiaal. Schimmels zijn een van de meest diverse groepen van organismen op aarde. Er worden naar schatting meer dan 2 miljoen soorten beschreven, maar wetenschappers denken dat er nog veel meer onontdekte soorten bestaan. Schimmels spelen een fundamentele rol in onze ecosystemen. Zo zijn ze betrokken bij het afbreken van organisch materiaal, waaronder dode planten, bomen en dieren. Dit proces recyclet voedingsstoffen zodat deze door andere organismen weer kunnen worden opgenomen. Daarnaast hebben schimmels verschillende praktische toepassingen voor de mens. Ze worden gebruikt in voedselproductie (zoals gisten voor brood en bier), medicijnen (bijv. penicilline, afgeleid van de schimmel Penicillium), en in de biotechnologie (bijv. de productie van enzymen en bioplastics). Maar met hun unieke voedingsstoffen profiel worden ze natuurlijk ook gegeten als voedsel. Hoewel veel schimmels onschadelijk zijn, kunnen sommige soorten toxines produceren die schadelijk kunnen zijn voor mens, plant en dier. Mycologen blijven nieuwe soorten ontdekken en onderzoeken. Ook de onderzoeken naar medicinale schimmels gaan door.  Hoe zit dat met de meest bekende medicinale schimmels?

Elfenbankje (Trametes versicolor)

Het elfenbankje is een bijzondere paddenstoel die al eeuwen wordt gebruikt in traditionele geneeskunde, vooral vanwege de unieke polysacchariden. Polysacchariden (specifiek bèta-glucanen) zijn complexe suikers zoals PSK (polysaccharide-K) en PSP (polysaccharide-peptide), waarvan is aangetoond dat ze het immuunsysteem kunnen moduleren.

Onze Elfenbankje-extracten zijn zo gemaakt dat ze optimaal de actieve stoffen bevatten die bijdragen aan deze immunomodulerende werking. Door regelmatig gebruik kan het extract bijdragen aan een gezonde balans, wat vooral fijn is bij perioden van stress.

Bèta-glucanen zijn slecht oplosbaar in alcohol en kunnen daarom niet worden geëxtraheerd in een tinctuur. In plaats daarvan is langdurige heetwaterextractie nodig om de stevige celwanden van de paddenstoel te breken. Toch zijn er ook nuttige inhoudsstoffen te vinden in Elfenbankje naast de veel onderzochte bèta-glucanen. Denk aan triterpenen, polyfenolen, lipiden en sterolen. Om die reden produceren we bij Bottled Botanicals ook een ultrasonisch ethanolextract van 80%. Dit is het meest effectieve ethanolpercentage om deze stoffen op te lossen. De twee extracten worden met elkaar gecombineerd tot een eindtotaal van 25% om ervoor te zorgen dat het extract houdbaar is, maar toch een zo'n groot mogelijk deel bèta glucanen bevat. 

Waarom ultrasonische extractie?

Ultrasonische extractie maakt gebruik van geluidsgolven met hoge frequentie die kleine trillingen en microbelletjes veroorzaken in de vloeistof rondom het paddenstoelmateriaal. Dit proces, ook wel cavitatie genoemd, zorgt ervoor dat de celwanden van de paddenstoel openbreken, waardoor de bioactieve stoffen sneller en beter vrijkomen.

In vergelijking met bijvoorbeeld maceratie, waarbij het materiaal langdurig wordt geweekt in alcohol, worden er bij ultrasonische extractie meer actieve stoffen uit het materiaal gehaald en wordt het extract minder blootgesteld aan oxidatie. 

  • Polysacchariden zoals PSK en PSP stimuleren de activiteit van belangrijke immuuncellen, zoals macrofagen, natural killer-cellen en T-lymfocyten.

  • PSK is in Japan officieel erkend als adjuvante therapie bij kanker en heeft meerdere klinische studies doorstaan.

  • Elfenbankje-extract heeft antioxidatieve eigenschappen, wat celbescherming bevordert. 

Gesteelde lakzwam (Ganoderma lucidum)

Gesteelde lakzwam (Reishi) wordt ook wel de ‘paddenstoel van onsterfelijkheid’ genoemd binnen de traditionele Chinese geneeskunde. Deze paddenstoel staat bekend om haar brede werking op het lichaam, met name door haar immunomodulerende, adaptogene en antioxidatieve eigenschappen.

De werkzame stoffen in Reishi zijn o.a. bèta-glucanen, triterpenen (zoals ganoderic acids), fenolen, sterolen en peptidoglycanen. De bèta-glucanen kunnen ondersteuning bieden bij een gezonde immuunbalans, terwijl triterpenen o.a. ontstekingsremmend werken en betrokken zijn bij leverondersteuning, cholesterolregulatie en ontspanning.

Onze Reishi-extracten zijn zo samengesteld dat ze de actieve verbindingen uit zowel wateroplosbare als alcohol-oplosbare inhoudsstoffen bevatten. Bèta-glucanen worden via een langdurige heetwaterextractie uit het vruchtlichaam gehaald. Deze stoffen zijn namelijk slecht oplosbaar in alcohol en vereisen water en hitte om vrij te komen. 

Voor de o.a. de triterpenen gebruiken wij een ultrasonisch ethanol-extractieproces met 80% ethanol. Deze extractiemethode maakt gebruik van geluidsgolven om de celstructuren open te breken, waardoor de stoffen beter en sneller worden vrijgemaakt dan bij traditionele maceratie. 

De combinatie van beide extracten zorgt voor een breed en krachtig profiel van bioactieve stoffen. In onze formule wordt het uiteindelijke extract op 50% ethanol gebracht, zodat het wat van de bèta-glucanen, maar ook een aanzienlijk deel triterpenen bevat. 

  • Ganoderma lucidum bevat triterpenoïden die via diverse pathways (zoals NF-κB en MAPK) ontstekingsprocessen kunnen reguleren.

  • De polysacchariden stimuleren o.a. de activiteit van macrofagen, NK-cellen en T-lymfocyten.

  • Klinisch onderzoek toont aan dat Reishi een rol kan spelen bij vermoeidheid, immunodeficiëntie en ondersteuning bij chronische stress.

Pruikzwam (Hericium erinaceus)

Pruikzwam (Lion’s Mane), is een opvallende paddenstoel die eruitziet als bol witte manen. Recente studies focussen zich voornamelijk op de mogelijke neurotrofische effecten van Hericium erinaceus. Wat zijn neurotrofische effecten? Het ondersteunen van de de groei, reparatie en bescherming van zenuwcellen.

De belangrijkste inhoudsstoffen in Pruikzwam zijn hericenonen en erinacines. Beide groepen stoffen stimuleren de aanmaak van NGF (Nerve Growth Factor). NGF is een lichaamseigen eiwit dat essentieel is voor de gezondheid van ons zenuwstelsel en onze hersenen.

Ook onze Pruikzwam-extracten zijn duale extracten. We combineren een langdurige heetwaterextractie om polysacchariden vrij te maken, met een ultrasonisch ethanolextract van 70% om de alcoholoplosbare inhoudsstoffen zoals hericenonen, erinacines en andere terpenoïden te extraheren. Ultrasonische extractie zorgt ervoor dat de celwanden van de paddenstoel op microscopisch niveau openbreken, waardoor de bioactieve stoffen efficiënter vrijkomen dan bij maceratie.

De twee extracten worden gecombineerd tot een totaal van 35% ethanol zodat beide extracten in gelijke mate aanwezig zijn. 

  • Beschermt zenuwcellen tegen beschadiging en ondersteunt herstel.

  • Verhoogt de productie van Nerve Growth Factor, wat van groot belang is voor leervermogen, geheugen en zenuwregeneratie.

  • Klinische studies tonen verbetering in geheugen en concentratie bij milde cognitieve achteruitgang.

  • Mogelijk angst-remmende werking via de HPA-as en neurogenese.

  • Potentie bij perifere zenuwbeschadiging, zoals tintelingen of neuropathie (voornamelijk aangetoond in diermodellen).